SPREAD

Spread, yatırıma konu aracınızın alış ve satışı arasındaki fiyat farkını ifade eder. Aracı kurumunuz, yatırım aracınızı devreye sokarken alımı ve satımı arasında bir fark belirler. İşte bu farklar "Spread" olarak algılanır. "Kur Makası" da denilmektedir.

Örnek vermek gerekirse, döviz üzerinden işlem yapıyorsanız, nasıl döviz bürosuna gittiğinizde aynı fiyattan dövizinizi alıp satmıyorsanız; forex işlemlerinde de aynı şekilde olur ve spread oranı ortaya çıkar. Kurumunuz, işlem yaptığınız araçlarınız için sizden komisyon almaz. Peki aracılar nasıl kazanır? İşte, siz aracı kurumunuzla işlem yaparken alış("Ask", "Buy") ve satış("Bid", "Sell") fiyatları arasındaki fark için alınan işlem maliyetine spread denilir.

Al-Sat sırasında spread oluşur

Forex piyasasında spread; işlem yapılan ürüne, o ürünün likidite oranına ve piyasa hareketliliğine göre değişkenlik gösterir. Eğer likidite az ise, tahmin edebileceğiniz gibi, alış ve satış fiyatları arasındaki fark, dolayısıyla da spread oranı artacaktır. Önemli bir veri beklentisine göre hareket edecekseniz, bu verinin öncesi, verinin gerçekleşme anı ve ondan sonrasında, piyasanın açılış saatlerinde spread oranları hızlı değişkenlik gösterebilir.

Forex piyasasında genel olarak sabit spread uygulanır. Dinamik olarak piyasalardaki işlem hacmine göre değişen spread oranları, bankalar arası piyasalarda yoğun olarak kullanılır. Buna rağmeni bazı aracı kurumlar spread oranlarını sabitleyerek yatırımcılarına bu oranlarla işlem yaparlar. Örneğin bazı aracı kurumlar 1,3 pip fiyat aralığı verirken, bazıları değişken piplerle hizmet sunmaktadır.

Pip Nedir? Ne Demektir?

İngilizce açılımı Percentage in Points olan ve Türkçe'ye "Görülecek Yüzde" olarak çevrilen pip, çapraz kurların üzerinde yer alan en ufak değişiklik hareketi olarak tanımlanan bir değer değişim ölçütüdür.

Spread pip cinsinden hesaplanır

Teknik analizlerin hesaplanmasında kullanılarak, fiyat grafikleri ve göstergelerde yararlanılır.

Örneğin bu yazıyı yayınladığımız sırada Borsa İstanbul'da güncel EUR/USD paritesinde 1,0952'den alış; 1,0951'den de satış yaptığımızı varsayalım. Bu fiyat seviyesindeki spread oranı 1 pipdir. Yani bu örneğimizde EUR/USD paritesinin 1 lot için FX işlem maliyeti 1 pipdir. Yukarıdaki örneğimizde bir aracı kurum 1,3 pip fiyat aralığı veriyordu. Bence bir aracı kuruma karar kılmadan önce bu konuyu da akılda tutmanızda fayda var.

1 pip her bir döviz cinsi için farklı bir dolar miktarına tekabül eder. Bu da işlem yaptığınız döviz hareketinin hesabınıza nasıl işleneceğini gösterir.

Nasıl Hesaplanır?

Hesaplamaya geçmeden önce "LOT" kavramını açıklamak isteriz. Çünkü lot, finansal piyasalarda kullanılan işlem miktarını belirtir.

3 farklı lot yapısı vardır

Bu yapılar;

• 1.000 ünitelik 1.000 mikro lot,
• 10.000 ünitelik 10.000 mini lot ve
• 100.000 ünitelik 100.000 standart lot olarak belirtilmiştir.

Forex piyasasında işlem kotasyonları virgülden sonra 4 basamak, yani 1/10.000 hassasiyetindedir. Bundan dolayı işlem kotasyonlarında meydana gelen en ufak hareket 0,0001 olacağı için bu hareket 1 pip baz dövizin 0,0001'ine eşittir. Japon Yeni gibi bazı döviz türlerinde ise kotasyon hassasiyeti 1/100 ve 1 pip baz dövizin 0,01'ine eşit oluyor.

Dikkat Etmemiz Gereken Bir Nokta Daha

Amerikan Doları'nın paritedeki yeri, hesaplamalarda önemli bir ayrım teşkil etmekte. Şöyle ki;

* USD/EUR, USD/TL, USD/GBP paritelerindeki gibi "Baz Döviz" ise pip hesaplaması;

[(En Küçük Değişim Miktarı/Kur Değeri)*Lot Miktarı]

şeklinde hesaplanır.

Örneğin; 100.000 standart lotluk USD/TR paritesinin şu andaki değeri 2,9186 ise bu paritenin değerini bulmak için formülümüzde yerine koyalım.

[(0,0001/2,9186)*100.000]= 3,43$ yani 1 pip 3,43$'dır.

Hatırlıyor musunuz? Yukarıda belirttiğimiz gibi Japon Yeni'nin kotasyon hassasiyeti farklı olduğu için pip değeri farklı hesaplanır demiştik. Nasıl mı? Kolay...şöyle ki; değişim miktarı 0,0001 yerine 0,01 değeri ile bölünecek. Peki o zaman haydi USD/JPY için değerleri formülümüzde yerine koyalım;

USD/JPY paritesinin değeri şu an için 120,28 olarak gözükmekte.

[(0,01/120,28)*100.000]= 8,31$ yani 1 pip 8,31$'dır.

* "Karşıt Döviz" de ise şunu anlıyoruz; USD/TR değil de TR/USD veya USD/EUR değil de EUR/USD gibi. Karşıt döviz hesaplamaları da şöyle formüle edilir;

[Lot Birimi*En Ufak Değişim Miktarı]

Yine 100.000 lotluk örneğimizden devam edersek, 100.000 lotluk GBP/USD paritesinde 1 pip 10$'a tekabül etmektedir(100.000*0,0001). Diğer lot yapılarına göre de durum şöyle bir hal alır;

10.000 mini lotluk GBP/USD paritesinde 1 pip 1$(10.000*0,0001)

1.000 mikro lotluk GBP/USD paritesinde 1 pip 0,1$(1.000*0,0001)

Gözümüzde büyütmeye değecek kadar değil, biraz alışınca pip değeri kolay şekilde hesaplanabilmektedir. Çoğu seçkin aracı kurumlar bu hesaplamaları otomatik yapacak araçları sizlere ücretsiz sunmaktadırlar.